
YSGOL GYNRADD SANT ILLTYD
POLISI E-DDIOGELWCH
Cyfeirnod y Ddogfen | POL-ESP-001 |
Dyddiad Cymeradwyo | 01/09/2024 |
Dyddiad Adolygu | 01/09/2028 |
Cymeradwywyd Gan | Adele Matthews (Pennaeth Dros Dro) |
RHESYMEG
Mae technoleg wedi dod yn rhan annatod o fywydau plant a phobl ifanc yn y gymdeithas sydd ohoni, o fewn ysgolion ac yn eu bywydau y tu allan i'r ysgol.
Mae'r Rhyngrwyd a thechnolegau digidol a gwybodaeth eraill yn arfau pwerus, sy'n agor cyfleoedd newydd i bawb. Mae cyfathrebu electronig yn helpu athrawon a disgyblion i ddysgu oddi wrth ei gilydd. Gall y technolegau hyn ysgogi trafodaeth, hybu creadigrwydd a chynyddu ymwybyddiaeth o gyd-destun i hyrwyddo dysgu effeithiol. Dylai fod gan blant a phobl ifanc hawl i fynediad diogel i'r Rhyngrwyd.
Mae'r gofyniad i sicrhau bod plant a phobl ifanc yn gallu defnyddio'r Rhyngrwyd a thechnolegau cyfathrebu cysylltiedig yn briodol ac yn ddiogel yn cael sylw fel rhan o'r ddyletswydd gofal ehangach y mae pawb sy'n gweithio mewn ysgolion yn rhwym iddi. Dylai Polisi E-Ddiogelwch helpu i sicrhau defnydd diogel a phriodol.
Dangoswyd bod defnyddio’r offer cyffrous ac arloesol hyn yn yr ysgol a’r cartref yn codi safonau addysgol ac yn hybu cyflawniad disgyblion. Fodd bynnag, gall defnyddio’r technolegau newydd hyn roi pobl ifanc mewn perygl o fewn a thu allan i’r ysgol. Mae rhai o’r peryglon y gallent eu hwynebu yn cynnwys:
Mynediad at ddelweddau anghyfreithlon, niweidiol neu amhriodol neu gynnwys arall
Mynediad heb awdurdod i/colli/rhannu gwybodaeth bersonol
Y risg o gael eu hudo gan y rhai y maent yn cysylltu â nhw ar y Rhyngrwyd
Rhannu/dosbarthu delweddau personol heb ganiatâd neu wybodaeth unigolyn
Cyfathrebu/cyswllt amhriodol ag eraill, gan gynnwys dieithriaid
Seiberfwlio
Mynediad i gemau fideo/Rhyngrwyd anaddas
Anallu i werthuso ansawdd, cywirdeb a pherthnasedd gwybodaeth ar y Rhyngrwyd
Llên-ladrad a thorri hawlfraint
Lawrlwytho ffeiliau cerddoriaeth neu fideo yn anghyfreithlon
Y potensial ar gyfer defnydd gormodol a allai effeithio ar ddatblygiad cymdeithasol ac emosiynol a dysg y person ifanc
Mae llawer o'r risgiau hyn yn adlewyrchu sefyllfaoedd yn y byd all-lein ac mae'n hanfodol bod y Polisi E-Ddiogelwch hwn yn cael ei ddefnyddio ar y cyd â pholisïau eraill yr ysgol (ee, polisïau Ymddygiad, Gwrth-fwlio a Diogelu).
Fel gyda phob risg arall, mae'n amhosibl dileu'r risgiau hynny'n llwyr. Mae'n hanfodol felly, trwy ddarpariaeth addysgol dda, adeiladu gwydnwch disgyblion i'r risgiau y gallent fod yn agored iddynt, fel bod ganddynt yr hyder a'r sgiliau i wynebu ac ymdrin â'r risgiau hyn yn briodol.
Rhaid i’r ysgol ddangos ei bod wedi darparu’r mesurau diogelu angenrheidiol i helpu i sicrhau ei bod wedi gwneud popeth y gellid yn rhesymol ei ddisgwyl ganddi i reoli a lleihau’r risgiau hyn. Mae’r Polisi E-Ddiogelwch sy’n dilyn yn egluro sut rydym yn bwriadu gwneud hyn, tra hefyd yn mynd i’r afael â materion addysgol ehangach er mwyn helpu pobl ifanc (a’u rhieni/gofalwyr) i fod yn ddefnyddwyr cyfrifol ac aros yn ddiogel wrth ddefnyddio’r Rhyngrwyd a thechnolegau cyfathrebu eraill at ddefnydd addysgol, personol a hamdden.
Cwmpas y Polisi
Mae’r polisi hwn yn berthnasol i bob aelod o gymuned yr ysgol, gan gynnwys staff, disgyblion, gwirfoddolwyr, rhieni/gofalwyr, ymwelwyr, defnyddwyr cymunedol, sydd â mynediad i ac sy’n defnyddio systemau TGCh yr ysgol, yn yr ysgol a’r tu allan iddi.
Mae Deddf Addysg ac Arolygiadau 2006 yn rhoi’r grym i Benaethiaid, i’r graddau sy’n rhesymol, i reoli ymddygiad disgyblion pan fyddant oddi ar safle’r ysgol ac yn grymuso aelodau o staff i osod cosbau disgyblu am ymddygiad amhriodol. Mae hyn yn berthnasol i ddigwyddiadau o seiberfwlio, neu ddigwyddiadau E-Ddiogelwch eraill a gwmpesir gan y polisi hwn, a all ddigwydd y tu allan i'r ysgol, ond sy'n gysylltiedig ag aelodaeth o'r ysgol. Bydd yr ysgol yn ymdrin â digwyddiadau o’r fath o fewn y polisi hwn a pholisïau ymddygiad a gwrth-fwlio cysylltiedig a, lle bo’n hysbys, bydd yn hysbysu rhieni/gofalwyr am achosion o ymddygiad E-Ddiogelwch amhriodol sy’n digwydd y tu allan i’r ysgol.
Rolau a Chyfrifoldebau
Llywodraethwyr
Mae llywodraethwyr yn gyfrifol am gymeradwyo'r Polisi E-Ddiogelwch ac am adolygu effeithiolrwydd y polisi. Mr Steve Doel yw'r Llywodraethwr a enwyd sy'n gyfrifol am Amddiffyn Plant, sy'n cynnwys E-Ddiogelwch.
Pennaeth a'r Tîm Arwain a Chymorth (LAST)
Mae'r Pennaeth yn gyfrifol am sicrhau diogelwch, gan gynnwys E-Ddiogelwch, aelodau o gymuned yr ysgol. Y Pennaeth yw'r Person Diogelu Dynodedig, sy'n cynnwys cyfrifoldeb am E-ddiogelwch.
Mae'r Pennaeth a LAST yn gyfrifol am:
Arwain ein menter E-ddiogelwch ysgol
Cymryd cyfrifoldeb o ddydd i ddydd am faterion E-Ddiogelwch a chofnodi unrhyw ddigwyddiadau
Sicrhau bod staff yn cael datblygiad proffesiynol addas i'w galluogi i gyflawni eu rolau E-Ddiogelwch ac i hyfforddi cydweithwyr eraill
Dilyn y weithdrefn gywir os bydd honiad e-Ddiogelwch difrifol yn cael ei wneud yn erbyn aelod o staff
Rheolwr Rhwydwaith – Tîm SRS (Gwasanaethau Rhannu Adnoddau) - Rheolir TGCh yr ysgol gan SRS. Maent yn gyfrifol am:
Sicrhau bod seilwaith TGCh yr ysgol yn ddiogel ac nad yw'n agored i gamddefnydd neu ymosodiad maleisus
Sicrhau bod yr ysgol yn bodloni’r gofynion technegol E-Ddiogelwch a amlinellir ym Mholisi a Chanllawiau E-Ddiogelwch yr Awdurdod Lleol perthnasol
Sicrhau mai dim ond trwy bolisi diogelu cyfrinair wedi'i orfodi'n briodol y gall defnyddwyr gael mynediad i rwydweithiau'r ysgol
Sicrhau bod y defnydd o’r rhwydwaith, mynediad o bell ac e-bost yn cael ei fonitro’n rheolaidd er mwyn gallu adrodd am unrhyw gamddefnydd neu ymgais i gamddefnyddio i’r Pennaeth
Mae pob aelod o staff yn gyfrifol am:
Sicrhau bod ganddynt ymwybyddiaeth gyfredol o faterion E-ddiogelwch
Darllen a chadw at bolisi ac arferion E-ddiogelwch yr ysgol
Darllen, deall a llofnodi Polisi Defnydd Derbyniol Staff yr ysgol
Rhoi gwybod i'r Pennaeth am unrhyw amheuaeth o gamddefnydd neu broblem
Sicrhau bod unrhyw gyfathrebiadau digidol gyda disgyblion ar lefel broffesiynol ac yn cael eu cynnal gan ddefnyddio systemau swyddogol yr ysgol yn unig
Sicrhau bod materion E-ddiogelwch wedi'u gwreiddio ym mhob agwedd ar y cwricwlwm a gweithgareddau eraill yr ysgol
Sicrhau bod disgyblion yn deall ac yn dilyn polisi e-ddiogelwch a defnydd derbyniol yr ysgol
Monitro gweithgaredd TGCh mewn gwersi a gweithgareddau ysgol estynedig
Addysgu plant fel bod ganddynt ddealltwriaeth dda o sgiliau ymchwil a'r angen i osgoi llên-ladrad a chynnal rheoliadau hawlfraint
Sicrhau bod disgyblion yn ymwybodol o faterion E-ddiogelwch sy’n ymwneud â’r defnydd o ffonau symudol, camerâu a dyfeisiau llaw a’u bod yn monitro eu defnydd ac yn gweithredu polisïau cyfredol yr ysgol o ran y dyfeisiau hyn
Defnyddio safleoedd Rhyngrwyd addas yn ystod gwersi a gynllunnir
Disgyblion
Yn gyfrifol am ddefnyddio systemau TGCh yr ysgol yn unol â'r Polisi Defnydd Derbyniol Disgyblion
Meddu ar ddealltwriaeth dda o sgiliau ymchwil a'r angen i osgoi llên-ladrad a chynnal rheoliadau hawlfraint
Angen deall pwysigrwydd adrodd am gamdriniaeth, camddefnydd neu fynediad at ddeunyddiau amhriodol a gwybod sut i wneud hynny
Bydd disgwyl i chi wybod a deall polisïau’r ysgol ar ddefnyddio ffonau symudol, camerâu digidol a dyfeisiau llaw
Dylent wybod a deall polisïau’r ysgol ar dynnu/defnyddio delweddau ac ar seiberfwlio
Dylent ddeall pwysigrwydd mabwysiadu arfer E-Ddiogelwch da wrth ddefnyddio technolegau digidol y tu allan i’r ysgol a sylweddoli bod Polisi E-Ddiogelwch yr ysgol yn cwmpasu eu gweithredoedd y tu allan i’r ysgol, os yw’n ymwneud â’u haelodaeth o’r ysgol.
Er bod rheoleiddio a datrysiadau technegol yn bwysig iawn, rhaid cydbwyso eu defnydd trwy addysgu disgyblion i gymryd agwedd gyfrifol. Mae addysg disgyblion mewn E-Ddiogelwch felly yn rhan hanfodol o ddarpariaeth E-Ddiogelwch yr ysgol. Mae angen cymorth a chefnogaeth yr ysgol ar blant a phobl ifanc i adnabod ac osgoi risgiau E-Ddiogelwch a meithrin eu gwytnwch.
Darperir addysg e-ddiogelwch yn y ffyrdd canlynol:
Bydd rhaglen E-Ddiogelwch gynlluniedig yn cael ei darparu, a fydd yn cwmpasu’r defnydd o TGCh a thechnolegau newydd yn yr ysgol a thu allan i’r ysgol.
Bydd negeseuon E-Ddiogelwch allweddol yn cael eu hatgyfnerthu fel rhan o raglen gynlluniedig o wasanaethau a gweithgareddau dosbarth
Dylid addysgu disgyblion ym mhob gwers i fod yn feirniadol ymwybodol o’r deunyddiau/cynnwys y maent yn eu cyrchu ar-lein a chael eu harwain i ddilysu cywirdeb gwybodaeth
Dylid helpu disgyblion i ddeall yr angen am y Polisi Defnydd Derbyniol Disgyblion (AUP) a’u hannog i fabwysiadu defnydd diogel a chyfrifol o TGCh, y Rhyngrwyd a dyfeisiau symudol yn yr ysgol a thu allan iddi.
Dylid addysgu'r disgyblion i gydnabod ffynhonnell y wybodaeth a ddefnyddiwyd ac i barchu hawlfraint wrth ddefnyddio deunydd a gyrchir ar y Rhyngrwyd
Dylai pob aelod o staff fod yn fodelau rôl da yn eu defnydd o TGCh, y Rhyngrwyd a dyfeisiau symudol
Rhieni/Gofalwyr
Mae rhieni/gofalwyr yn chwarae rhan hanfodol wrth sicrhau bod eu plant yn deall yr angen i ddefnyddio’r Rhyngrwyd a dyfeisiau symudol mewn ffordd briodol. Dengys ymchwil nad yw llawer o rieni a gofalwyr yn deall y materion yn llawn a'u bod yn llai profiadol yn y defnydd o TGCh na'u plant. Bydd yr ysgol felly yn achub ar bob cyfle i helpu rhieni i ddeall y materion hyn trwy gyfarfodydd, cylchlythyrau, llythyrau, gwefan a gwybodaeth am ymgyrchoedd E-Ddiogelwch cenedlaethol a lleol.
Bydd Rhieni/Gofalwyr yn gyfrifol am:
Cymeradwyo Polisi Defnydd Derbyniol Disgyblion ar gyfer disgyblion.
Cyrchu gwefan yr ysgol a llwyfannau dysgu digidol (Seesaw/Google) yn unol â Pholisi Defnydd Derbyniol yr ysgol berthnasol.
Bydd yr ysgol yn cynnig cyrsiau dysgu teuluol mewn TGCh ac E-Ddiogelwch er mwyn i rieni/gofalwyr a phlant gael dealltwriaeth well o’r materion hyn gyda’i gilydd. Dylai negeseuon i'r cyhoedd ynghylch E-Ddiogelwch hefyd gael eu targedu at neiniau a theidiau a pherthnasau eraill yn ogystal â rhieni/gofalwyr. Mae gan bawb ran i’w chwarae wrth rymuso plant i aros yn ddiogel tra byddant yn mwynhau’r technolegau newydd hyn, yn union fel y mae’n gyfrifoldeb ar bawb i gadw plant yn ddiogel yn y byd nad yw’n ddigidol.
Defnyddwyr Cymunedol
Bydd disgwyl i Ddefnyddwyr Cymunedol sy'n defnyddio systemau TGCh yr ysgol fel rhan o'r ddarpariaeth ysgol estynedig lofnodi PDD Defnyddiwr Cymunedol cyn cael mynediad i systemau ysgol.
Technegol – seilwaith, offer, hidlo a monitro
Bydd SRS (Gwasanaeth Rhannu Adnoddau) yn gyfrifol am sicrhau bod seilwaith a rhwydwaith yr ysgol mor ddiogel a sicr ag sy’n rhesymol bosibl a bod polisïau a gweithdrefnau a gymeradwyir o fewn y polisi hwn yn cael eu gweithredu.
Bydd adolygiadau ac archwiliadau rheolaidd o ddiogelwch systemau TGCh ysgolion
Rhaid i weinyddion, systemau diwifr a cheblau gael eu lleoli'n ddiogel a chyfyngu ar fynediad corfforol
Bydd gan bob defnyddiwr hawliau mynediad clir i systemau TGCh yr ysgol
Bydd pob dosbarth yn cael mewngofnodi dosbarth. Rhaid i’r holl staff fod yn ymwybodol o’r risgiau sy’n gysylltiedig â methu â nodi unrhyw unigolyn a allai fod wedi torri’r rheolau a nodir yn y polisi a’r PDD.
Ni ddylai aelodau staff byth ddefnyddio mewngofnodi dosbarth ar gyfer eu mynediad rhwydwaith eu hunain
Defnyddio Delweddau Digidol a Fideo
Mae datblygiad technolegau delweddu digidol wedi creu buddion sylweddol i ddysgu, gan alluogi staff a disgyblion i ddefnyddio delweddau y maent wedi eu recordio eu hunain neu eu llwytho i lawr o'r Rhyngrwyd ar unwaith. Fodd bynnag, mae angen i staff a disgyblion fod yn ymwybodol o'r risgiau sy'n gysylltiedig â rhannu delweddau a phostio delweddau digidol ar y Rhyngrwyd.
Wrth ddefnyddio delweddau digidol, dylai staff hysbysu ac addysgu disgyblion am y risgiau sy’n gysylltiedig â chymryd, defnyddio, rhannu, cyhoeddi a dosbarthu delweddau. Yn benodol, dylent gydnabod y risgiau sy'n gysylltiedig â chyhoeddi eu delweddau eu hunain ar y Rhyngrwyd, ee, ar wefannau rhwydweithio cymdeithasol.
Caniateir i staff dynnu delweddau digidol a fideo i gefnogi nodau addysgol, ond rhaid iddynt ddilyn polisïau’r ysgol ynghylch rhannu, dosbarthu a chyhoeddi’r delweddau hynny. Dim ond ar offer yr ysgol y dylid tynnu’r delweddau hynny, ni ddylid defnyddio offer personol staff at y dibenion hynny oni bai y caniateir fel arall.
Wrth gymryd delweddau digidol a fideo, dylid bod yn ofalus bod disgyblion wedi’u gwisgo’n briodol ac nad ydynt yn cymryd rhan mewn gweithgareddau a allai ddwyn anfri ar unigolion neu’r ysgol. Ni ddylai disgyblion dynnu, defnyddio, rhannu, cyhoeddi na dosbarthu delweddau o eraill heb eu caniatâd. Bydd ffotograffau a gyhoeddir ar y wefan, neu mewn mannau eraill sy'n cynnwys disgyblion yn cael eu dewis yn ofalus a byddant yn cydymffurfio â chanllawiau arfer da ar ddefnyddio delweddau o'r fath. Ni ddefnyddir enwau llawn disgyblion yn unrhyw le ar wefan neu flog, yn enwedig mewn cysylltiad â ffotograffau. Bydd caniatâd ffotograffig cyffredinol yn cael ei sicrhau gan rieni neu ofalwyr cyn cyhoeddi lluniau o ddisgyblion ar wefan yr ysgol.
Diogelu Data
Bydd data personol yn cael ei gofnodi, ei brosesu, ei drosglwyddo a bydd ar gael yn unol â’r Ddeddf Diogelu Data, sy’n nodi bod yn rhaid i ddata personol fod yn:
Wedi'i brosesu'n deg ac yn gyfreithlon
Wedi'i brosesu at ddibenion cyfyngedig
Digonol, perthnasol a heb fod yn ormodol
Cywir
Ni chaiff ei gadw'n hwy nag sydd angen
Wedi'i brosesu yn unol â hawliau gwrthrych y data
Diogel
Dim ond yn cael ei drosglwyddo i eraill sydd â diogelwch digonol
Rhaid i staff sicrhau eu bod yn:
Cymerwch ofal bob amser i sicrhau bod data personol yn cael ei gadw’n ddiogel, gan leihau’r risg o’i golli neu ei gamddefnyddio
Defnyddiwch ddata personol ar gyfrifiaduron a dyfeisiau eraill sydd wedi’u diogelu gan gyfrinair yn unig, gan sicrhau eu bod wedi’u ‘allgofnodi’ yn gywir ar ddiwedd unrhyw sesiwn y maent yn defnyddio data personol ynddi
Trosglwyddo data gan ddefnyddio amgryptio a dyfeisiau diogel a ddiogelir gan gyfrinair
Pan fydd data personol yn cael ei storio ar unrhyw system gyfrifiadurol gludadwy, ffon USB neu unrhyw gyfrwng symudadwy arall:
Rhaid i'r data gael ei amgryptio a'i ddiogelu gan gyfrinair
Rhaid i'r ddyfais gael ei diogelu gan gyfrinair
Rhaid i'r ddyfais gynnig meddalwedd gwirio firws a malware cymeradwy
Addysg a Hyfforddiant e-Ddiogelwch
Addysg – Disgyblion
Mae e-ddiogelwch yn St.Illtyd yn ffocws ym mhob maes o'r cwricwlwm a dylai staff atgyfnerthu negeseuon E-Ddiogelwch ar draws y cwricwlwm. Dylai’r cwricwlwm E-Ddiogelwch fod yn eang, yn berthnasol ac yn darparu dilyniant, gyda chyfleoedd ar gyfer gweithgareddau creadigol a bydd yn cael ei ddarparu yn y ffyrdd canlynol:
Rhaglen E-Ddiogelwch gynlluniedig sy'n ymdrin â'r defnydd o TGCh a thechnolegau newydd yn yr ysgol a thu allan iddi
Negeseuon e-Ddiogelwch allweddol wedi'u hatgyfnerthu fel rhan o raglen gynlluniedig o wasanaethau
Ym mhob gwers sy’n defnyddio TGCh, addysgir disgyblion i fod yn feirniadol ymwybodol o’r deunyddiau a’r cynnwys y maent yn eu cyrchu ar-lein
Dylid addysgu'r disgyblion i gydnabod ffynhonnell y wybodaeth a ddefnyddiwyd ac i barchu hawlfraint wrth ddefnyddio deunydd a gyrchir ar y Rhyngrwyd
Addysg a Hyfforddiant – Staff
Mae'r holl staff yn derbyn hyfforddiant E-Ddiogelwch ac yn deall eu cyfrifoldebau fel yr amlinellir yn y polisi hwn. Mae e-ddiogelwch yn rhan annatod o sefydlu staff newydd. Bydd yr hyfforddiant hwn yn cael ei ddiweddaru'n rheolaidd a'i atgyfnerthu. Bydd awdit o anghenion hyfforddiant E-Ddiogelwch yr holl staff yn cael ei gynnal yn rheolaidd. Gwahoddir llywodraethwyr i gymryd rhan mewn hyfforddiant E-Ddiogelwch a sesiynau ymwybyddiaeth.
Cyfathrebu
Mae gan ystod eang o dechnolegau cyfathrebu sy'n datblygu'n gyflym y potensial i wella dysgu. Mae’r tabl canlynol yn dangos sut mae’r ysgol ar hyn o bryd yn ystyried bod budd defnyddio’r technolegau hyn ar gyfer addysg yn drech na’u risgiau:
Staff ac Oedolion Eraill | Disgyblion | |||||||
Technolegau Cyfathrebu | Caniateir | Caniateir ar adegau penodol | Caniateir ar gyfer staff dethol | Ni chaniateir | Caniateir | Caniateir ar adegau penodol | Caniateir gyda chaniatâd staff | Ni chaniateir |
Gellir dod â ffonau symudol i'r ysgol | ✓ | ✓ | ||||||
Defnyddio ffonau symudol mewn gwersi | ✓ | ✓ | ||||||
Defnyddio ffonau symudol yn ystod amser cymdeithasol | ✓ | ✓ | ||||||
Tynnu lluniau ar ffonau symudol neu ddyfeisiau camera personol eraill | ✓ | ✓ | ||||||
Defnyddio dyfeisiau llaw ee PDAs, PSPs | ✓ | ✓ | ||||||
Defnyddio cyfeiriadau e-bost personol yn yr ysgol, neu ar rwydwaith yr ysgol | ✓ | ✓ | ||||||
Defnyddio e-bost yr ysgol ar gyfer e-byst personol | ✓ | ✓ | ||||||
Defnydd o ystafelloedd sgwrsio / cyfleusterau | ✓ | ✓ | ||||||
Defnyddio negeseuon gwib | ✓ |